Հին Հունաստանում տարբերում էին ֆիզիկական վարժությունների կիրառման 2 եղանակ՝ մարմնամարզություն կամ ընդհանուր ֆիզիկական դաստիարակություն և ագոնիստիկա, որը ենթադրում էր հատուկ պատրաստություն և մասնակցություն մենամարտերին: Ագոնիստիկան իր հերթին բաժանվում էր մարմնամարզական խաղերի մրցումների և երաժշտության, պարի, պոեզիայի մրցույթների: Մարմնամարզական ագոններից մեծ մասսայականություն էին վայելում Նեմենյան , Իստմինյան, Պիֆիյան, Պանաֆինյան խաղերը, սակայն այս բոլոր խաղերից ամենահայտնին Օլիմպիական խաղերն էին:
Օլիմպիական խաղերի ծագումը և զարգացումը պայմանավորված է տնտեսական, քաղաքական, ռազմական և մշակույթային նախահիմքերով, որոնք ձևավորվել էին հին Հունաստանում: Ստրկատիրական հասարակարգերի զարգացման հետ մեկտեղ Հունաստանի ցեղերի միջև և ավելի ուշ քաղաքների միջև ավելի սերտ կապեր էին հաստատվում: Աստիճանաբար ստեղծվում էին Զևսի և մյուս Աստվածների մասինլեգենդները, որոնք ապրում էին Օլիմպ լեռան գագաթում: Բայց հասարակական մարզական խաղերը ստեղծվել էին շատ ավելի շուտ քան հեթանոսական աստվածները: Բազմաթիվ տարիների ընթացքում ագոնները կազմակերպվում էին նաև Օլիմպիայի տարածքում, որոնց արդյունքում ստացան Օլիմպիական անվանումը: 1-ին Օլիմպիական խաղերի վերաբերյալ հիշատակումը կատարվել է Մ.Թ.Ա. 776 թվականին, երբ Ալֆեյ գետի հովտում տեղադրված մարմարյա սյան վրա գտան փորագրված Կորայբոսի՝ առաջին օիմպիական հաղթողի անունը, նա խոհարար էր Էլիդայից:
Որոշ հեղինակների կարծիքով Մ.Թ.Ա. 776 թվականին, արդեն անցկացվում էին 28-րդ խաղերը՝ անցկացմա վայրը Օլիմպիան էր: Օլիմպիայում բցի տաճարներից կայն նաև գիմնազիաներ, պալեստարաներ, սդադիոն և վազքուղի: Օլիմպիական տոնակատարությունը , որին ի սկազբանե մասնակցում էին Էլիդայի 2 քազաքների ՝ Պիսի և Էլիսայի մարզիկները, նշվում էր <սրբազան ամսին>, որը սկսվում էր հաշված առաջին լիալուսնից, ամառայի արևադարձից հետո, ամեն 1417 օրը մեկ անգամ: խաղերի միջև ընկած ժամանակահատվածները անվանում էին օլիմպիադաներ, որոնցով հույները տարիներ շարունակ կատարում էին ժամանակագրություն:
Օլիմպիական խաղերի ծրագիրը սկզբնական շրջանում բաղկացած էր միայն 1 ստադիա վազքից / 192մ27սմ/ , հետագայում ծրագիրը ընդլայնվեց ի շնորհիվ հնգամարտի / պենտատլոնի / , զենքով վազքի, պանկրատիոնի, ձեռնամարտի, անվակառքերի և հեծյալների մրցույթների: Մ.Թ.Ա. 5-2 դարերում Օլիմպիական խաղերին կարող էին մասնակցել միայն ազատ ծնված քաղաքացիները: ստրուկները, ոչ հունական ծագում ունեցող մարդիկ, կանայք չէին կարող մասնակցել մրցումներին: Յուրաքանչյուր մասնակից՝ 10ամիսների ընթացքում պետք է պատրաստվեր տանը, իսկ վերջին մեկ ամիսը՝ Օլիմպիայում: Օլիմպիական խաղերը անցկացվում էին շատ հանդիսավոր ձևով, խաղերը ղեկավարում էին դատավորները / Էլադոնիկները / : սկզբում անցկացվում էին 1 օրում, իսկ հետո Մ.թ.ա. 5-4դ. անցկացվում էին 5 օրում: Խաղերը սկսելուց առաջ բոլոր մասնակիցները երդվում էին, որ պատրաստվել են արդար, արժանիորեն կմրցվեն և որ աստվածներին զոհ են մատուցել: Խաղերի հաղթողները՝ Օլիմպիոնիկները, ունեին մեծ ճանաչում: Օլիմպիոնիկի մրցանակը ձիթենու ճյուղերից հյուսված պսակն էր և իր հարազատ քաղաքից լիմպիանիկը ստանում էր պատկառելի դրամական պարգև: Օլիմպիոնիկի հիշատակին ստեղծվում էին լեգենդներ, որպեսզի հաղթանակը ավելի գրավիչ դարձնեին հետնորդների համար: Օլիմպիական խաղերի ժամանակ ստադիոններում հավաքվում էր 45-50 հազար հանդիսատես, որոնց շարքերում էին հայտնի փիլիսոփաներ, պոետներ, պատմաբաններ:
Օլիմպիական խաղերի ծրագիրը սկզբնական շրջանում բաղկացած էր միայն 1 ստադիա վազքից / 192մ27սմ/ , հետագայում ծրագիրը ընդլայնվեց ի շնորհիվ հնգամարտի / պենտատլոնի / , զենքով վազքի, պանկրատիոնի, ձեռնամարտի, անվակառքերի և հեծյալների մրցույթների: Մ.Թ.Ա. 5-2 դարերում Օլիմպիական խաղերին կարող էին մասնակցել միայն ազատ ծնված քաղաքացիները: ստրուկները, ոչ հունական ծագում ունեցող մարդիկ, կանայք չէին կարող մասնակցել մրցումներին: Յուրաքանչյուր մասնակից՝ 10ամիսների ընթացքում պետք է պատրաստվեր տանը, իսկ վերջին մեկ ամիսը՝ Օլիմպիայում: Օլիմպիական խաղերը անցկացվում էին շատ հանդիսավոր ձևով, խաղերը ղեկավարում էին դատավորները / Էլադոնիկները / : սկզբում անցկացվում էին 1 օրում, իսկ հետո Մ.թ.ա. 5-4դ. անցկացվում էին 5 օրում: Խաղերը սկսելուց առաջ բոլոր մասնակիցները երդվում էին, որ պատրաստվել են արդար, արժանիորեն կմրցվեն և որ աստվածներին զոհ են մատուցել: Խաղերի հաղթողները՝ Օլիմպիոնիկները, ունեին մեծ ճանաչում: Օլիմպիոնիկի մրցանակը ձիթենու ճյուղերից հյուսված պսակն էր և իր հարազատ քաղաքից լիմպիանիկը ստանում էր պատկառելի դրամական պարգև: Օլիմպիոնիկի հիշատակին ստեղծվում էին լեգենդներ, որպեսզի հաղթանակը ավելի գրավիչ դարձնեին հետնորդների համար: Օլիմպիական խաղերի ժամանակ ստադիոններում հավաքվում էր 45-50 հազար հանդիսատես, որոնց շարքերում էին հայտնի փիլիսոփաներ, պոետներ, պատմաբաններ:
Комментариев нет:
Отправить комментарий